ေလာကတၳစရိယ

(၁)

“ေလာကတၳစရိယ” ဆိုတဲ့စကားလံုးေလးကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ားစု ၾကားဖူးနား၀ရိွၾကပါတယ္။ စာေရးသူဟာ ျမန္မာ ႏုိင္ငံမွာ ပရဟိတအလုပ္ လုပ္ေနသူမ်ားကိုေတြ႔ဖူးျမင္ဖူးၾကားဖူးေနေပမယ့္ “ေလာကတၳစရိယ”ဆိုတဲ့ စကားလံုးနဲ႔တြဲ ၿပီး မျမင္မိဖူးပါဘူး။ အဲဒီလိုမျမင္မိတာဟာ စာေရးသူကိုယ္တိုင္ အေတြ႔အႀကံဳနည္းလို႔ ဒါမွမဟုတ္ စာေရးသူက်င္လည္ခဲ့ရတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္က က်ဥ္းလြန္းလို႔လည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ 

သီရိလကၤာႏုိင္ငံေရာက္ၿပီးေနာက္မွာေတာ့ စာေရးသူေနတဲ့ ဆင္ဟာလဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ အပတ္စဥ္ စေန တနဂၤေႏြ ေန႔မ်ားမွာ ကေလးသူငယ္မ်ားကို ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားဦးစီးဦးေဆာင္ကာ ပညာသင္ၾကားေပးေနတာမ်ားကို ေတြ႔ရတဲ့ အခါမွသာ “ေလာကတၳ စရိယ”ဆိုတဲ့ စကားလံုးေလးကို ပရဟိတသမားမ်ားနဲ႔ တဲြၿပီးျမင္မိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

(၂)

သီရိလကၤာႏုိင္ငံဟာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ (၅)ႏုိင္ငံထဲက တစ္ႏုိင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ တတိယသဂၤါယနာ တင္ၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ သီရိလကၤာႏုိင္ငံကို ဗုဒၶသာသနာ လူသိထင္ရွားေရာက္လာခဲ့ၿပီး သာသနာဟာလည္း ေနလိုလလိုထြန္းကားခဲ့ပါတယ္။ ဆရာဒကာ လက္တဲြညီခဲ့တဲ့ သီရိလကၤာႏိုင္ငံဟာ သူ႔ကြ်န္ေအာက္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀၀ ေလာက္ ေနခဲ့ရေပမဲ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားရဲ့ ဘာသာေရးကို ပညာေရးနဲ႔ထိန္းကြပ္ၿပီး လက္ဆင့္ကမ္းထိန္းသိမ္းမႈေအာက္မွာ ဗုဒၶဘာသာဟာ ယေန႔အခ်ိန္အထိ ထြန္း လင္းေတာက္ပေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာကိုအေျချပဳတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ထံုးစံမ်ားဟာလည္း အားေကာင္းေနဆဲျဖစ္ပါ တယ္။

သီရိလကၤာႏိုင္ငံမွာ ဗုဒၶဘာသာထြန္းလင္းေတာက္ပေနမႈအေၾကာင္းကို ေျပာတဲ့အခါဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းပညာေရး အေၾကာင္း ကိုထည့္ေျပာမွျပည့္စံုမယ္လုိ႔ ယူဆမိပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ သီရိလကၤာႏုိင္ငံကေခတ္ဦး ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားလိုပဲ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းပညာေရးမ်ားနဲ႔ ႏုိင္ငံသူႏုိင္ငံသားမ်ားကို မ်က္စိဖြင့္ေပးခဲ့သူမ်ား ျဖစ္ၾကပါ တယ္။ ေလာကဓာတ္ေက်ာင္းမ်ားေပၚထြက္မလာခင္က ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းက ပညာရပ္မ်ားကို သင္ၾကား တတ္ေျမာက္ၿပီး သူမ်ားဟာ လႈမႈနယ္ပယ္မွာ ေကာင္းစြာရပ္တည္ႏိုင္စြမ္း ရွိပါတယ္။ ေလာကဓာတ္ေက်ာင္းမ်ား ေပၚထြက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း မွာေတာ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းက သင္ေပးလိုက္တဲ့ပညာရပ္မ်ားဟာ သူတို႔ဘ၀ရဲ့အာမခံခ်က္ကို အျပည့္အ၀မေပးႏိုင္ေတာ့ ပါဘူး။

ဒီေတာ့ သူတို႔ဟာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ားကို ေက်ာခိုင္းၿပီး သူတို႔ဘ၀ရဲ့ေထာက္တည္ရာ ပညာကိုေပးစြမ္းႏုိင္ တဲ့ ေလာက ဓာတ္ေက်ာင္းမ်ားကိုသာ သြားၾကပါေတာ့တယ္။ ဒါကလည္းအျပစ္ေတာ့ မဆိုသာပါဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ ႏိုင္ငံ ရဲ႕ ေခတ္ ဦးကာလမွသည္ နယ္ခ်ဲ႕လက္ေအာက္က်ေရာက္တဲ့အခ်ိန္အထိ တစ္ေၾကာင္းတည္းသြားခဲ့တဲ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ေက်ာင္း ပညာေရး ဟာ ေလာက ဓာတ္ေက်ာင္းမ်ားေပၚထြက္လာခ်ိန္မွာေတာ့ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ယိမ္းယိုင္ၿပိဳက်လာခဲ့ တယ္လို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။ ဒီလို အေျခအေန ကို ေခတ္ကိုမ်က္ေျခအပ်က္မခံတဲ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားက သတိျပဳမိ လာၾကပါတယ္။

ေခတ္ကိုမ်က္ေျခအပ်က္မခံတဲ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ာထဲမွာ အထင္ရွားဆံုးရဟန္းေတာ္ကေတာ့ “ေဒါက္တာ ၀ါပိုလ္ရာ ဟုလာ” အရွင္သူျမတ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အရွင္ျမတ္ဟာ သာမေဏဘ၀ကအစျပဳၿပီး ရဟန္းျဖစ္တဲ့အထိ ေခတ္အလိုက္ က်င္းပတဲ့ စာေမးပဲြ အဆင့္ဆင့္ကိုေအာင္ၿပီး စာခ်ဘုန္းႀကီးတစ္ပါး ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ စာခ်ဘုန္းႀကီးျဖစ္ၿပီး စာေပကို အပတ္တ ကုတ္ပို႔ခ်ဖို႔လုပ္ေပ မယ့္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ားမွာစာေပသင္ယူ မယ့္ ေက်ာင္းသားကိုရင္ မရွိေလာက္ ေအာင္ ကို ျဖစ္ေန ခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ မိဘတိုင္းဟာ သူတို႔ရဲ႕သားသမီးမ်ားကို ဘ၀ရဲ႕အာမခံခ်က္ မ်ား ေပးႏုိင္တဲ့ ပညာမ်ားကို သင္ၾကားေပးႏုိင္တဲ့ေန ရာကိုသာ ပို႔ခ်င္ၾကတာဓမၼတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ပညာေရး ေက်ာင္းမ်ားကို ယွဥ္ျပဳိင္လာတဲ့ ေလာက ဓာတ္ေက်ာင္းမ်ားကို အျပစ္ေျပာေနရံု ဒါမွမဟုတ္ ေလာကီပညာေရး ေက်ာင္းမ်ားကိုသာ သားသမီး မ်ားကိုပို႔တဲ့မိဘမ်ားကို အျပစ္ေျပာေနရံုနဲ႔ ကေလးငယ္မ်ားဟာ ေက်ာင္းသား ကိုရင္ အျဖစ္နဲ႔ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း မ်ားကို ေရာက္လာမွာမဟုတ္ဘူး ဆိုတာကိုလည္း အရွင္ျမတ္က သတိျပဳမိသြားပါ တယ္။ 

အရွင္ျမတ္ဟာ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကိုသံုးသပ္ၿပီး ဘုန္းေတာ္ႀကီးအေနနဲ႔ ေခတ္ပညာမ်ားကို သင္တင့္တယ္လို႔ ေကာက္ခ်က္ ခ်ကာ ရဟန္း ၃ ၀ါအရမွာ အဂၤလိပ္စာနဲ႔တကြ ၁၀ တန္းျပ႒ာန္းစာမ်ားကို ေက်ာင္းဆရာငွားကာ သင္ယူခဲ့ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ ဟာ ဆယ္တန္းေအာင္ၿပီးေနာက္ လန္ဒန္တကၠသိုလ္ရဲ႕လက္ေအာက္ခံျဖစ္တဲ့ သီဟိုဠ္ယူနီဗာစတီ ေကာလိပ္မွာတက္ေရာက္ကာ ပညာသင္ယူခဲ့ပါတယ္။ သီရိလကၤာႏုိင္ငံမွာ ပထမဆံုးေလာကီပညာေရးကိုသင္ယူၿပီး တကၠသိုလ္တက္ေရာက္တဲ့ဘုန္းေတာ္ႀကီး အျဖစ္ ဟိုးေလးတေက်ာ္ျဖစ္ကာ ေ၀ဖန္ပုတ္ခတ္မွဳမ်ားကိုလည္း အလူးအလဲခံခဲ့ရပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆရာေတာ္ရဲ႕ အေျမာ္အျမင္ႀကီးမားမွဳ၊ သည္းခံမွဳ၊ ဇဲြလံ႔ုလရိွမွဳမ်ား ေၾကာင့္ ဒီေန႔ေခတ္မွာ သီရိလကၤာႏုိင္ငံရဲ႕ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း ပညာေရး ဟာ အလဲထိုးမခံရဘဲ ေလာကီပညာေရးေက်ာင္းမ်ားနဲ႔ ယွဥ္ကာ ေရွ႕ သို႔ခ်ီတက္ေနတယ္ဆိုရင္ မမွားပါဘူး။

( ၃ )

ဒီလိုမ်ိဳးေခတ္ပညာသင္ေက်ာင္းမ်ားနဲ႔ တန္းတူယုဥ္ၿပိဳင္သြားလာေနတဲ့ သီရီလကၤာႏုိင္ငံဘုန္းေတာ္ႀကီးသင္ပညာေရးမ်ား အေၾကာင္းကလည္း စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းပါတယ္။ ယခုလက္ရိွ သီရိလကၤာႏုိင္ငံဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းပညာေရး မွာအဆင့္ ၃ဆင့္ရိွပါတယ္။ အဲဒီအဆင့္ေတြကေတာ့-

(1)   မူလိက ပရိေ၀ဏ (Mulika Pirivenas)

(2)   မဟာ ပရိေ၀ဏ (Maha Pirivenas)

(3)   ပရိေ၀ဏ ၀ိဒ္ယ ယတန (Pirivena Vidyayathana) တို႔ျဖစ္ပါတယ္။

အဆင့္သံုးဆင့္လံုးအတြက္ ျပ႒ာန္းက်မ္းစာမ်ားကေတာ-့

1.     ဆင္ဟာလ (Sinhala)

2.     သခ်ၤာ (Mathematics )

3.     သိပၸံ (Science )

4.     အဂၤလိပ္ (English)

5.     လႈမႈေဗဒ (Sociology)

6.     ဗုဒၶဘာသာ (Buddhism)

7.     ပါဠိ (Pali)

8.     သကၠတ (Sanskrit)တို႔ျဖစ္ပါတယ္။

မူလိကပရိေ၀ဏမွာ အဆင့္ (၅) ဆင့္ရိွပါတယ္။ အစိုးရေက်ာင္းအဆင့္ (၇) ေရာက္တဲ့ေက်ာင္းသားမ်ားလည္း မူလိကပရိ ေ၀ဏ အဆင့္ (၁) မွာ တက္ေရာက္ႏုိင္ပါတယ္။ ေက်ာင္းသူမ်ားကိုေတာ့ တက္ေရာက္ခြင့္မျပဳဘူးလုိ႔ ဆိုပါတယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းပညာေရးရဲ႕အဆင့္ (၁) ဟာ အစိုးရေက်ာင္းပညာေရးရဲ႕ အဆင့္ (၇) နဲ႔ ညီမွ်တယ္လို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ အစဥ္အတိုင္း ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းပညာေရးရဲ႕ အဆင့္ (၂)ဟာ အစိုးရေက်ာင္းအဆင့္ (၈)၊ ဘုန္းေတာ္ ႀကီးေက်ာင္းပညာေရးရဲ႕အဆင့္ (၃) ဟာ အစိုးရေက်ာင္းပညာေရးရဲ႕ အဆင့္ (၉)၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းပညာေရးရဲ႕ အဆင့္ (၄) ဟာ အစိုးရေက်ာင္းပညာေရးရဲ႕အဆင့္ (၁၀)နဲ႔  ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း ပညာေရးရဲ႕ေနာက္ဆံုးအဆင့္ (၅) ဟာ အစိုး ရေက်ာင္း ပညာေရးရဲ႕ အဆင့္ (၁၁) (Oridnary Level) နဲ႔ အသီးသီးညီမွ်တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

မူလိကပရိေ၀ဏၿပီးသြားတဲ့ စာသင္သားရဟန္းသာမေဏမ်ားနဲ႔ ေက်ာင္းသားမ်ားဟာ မဟာပရိေ၀ဏမွာရိွတဲ့ ေနာက္ထပ္ အဆင့္ (၃) ဆင့္ကိုထပ္ၿပီးေတာ့ တက္ေရာက္ၾကရပါတယ္။ အဲဒီအဆင့္ေတြကေတာ့

(1)   ပရေခ်န ပထမႏွစ္(Pracheena Primary)

(2)   ပရေခ်န ဒုတိယႏွစ္ (Pracheena Medium)

(3)   ပရေခ်န ေနာက္ဆံုးႏွစ္ (Pracheena Final) တို႔ျဖစ္ပါတယ္။

Pracheena Medium ၿပီးသြားတဲ့ ရဟန္းသာမေဏေက်ာင္းသားမ်ားဟာ အစိုးရေက်ာင္းပညာေရးရဲ႕ အထက္တန္း အဆင့္ျဖစ္ တဲ့ Advence Level အဆင့္ (၁၂) နဲ႔ အဆင့္ (၁၃) တို႔ကို တက္ေရာက္ပညာသင္ၾကားႏုိင္ပါတယ္။ Advence Level မွာ အမွတ္ေကာင္းရင္ေကာင္းသလို ကိုလံဘိုတကၠသိုလ္၊ ေပရာဒနိယတကၠသိုလ္၊ ေကလနိယတကၠသိုလ္နဲ႔ ေဇယ်၀႑နပူရ တကၠသိုလ္စတဲ့ အဆင့္ျမင့္တကၠသိုလ္မ်ားမွာလည္း တက္ေရာက္ပညာသင္ၾကားခြင့္ရႏုိင္ပါ တယ္။ အမွတ္မေကာင္းရင္ေတာ့  နာမည္ႀကီးတကၠသိုလ္မ်ားကိုတက္ေရာက္ခြင့္မရႏုိင္ပါဘူး။

သီရိလကၤာႏုိင္ငံရဲ႕ပညာေရးမူအရ Pracheena Final ၿပီးမွ “Royal Pandits”ဘဲြ႔ကိုရယူႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ သီရိလကၤာ ႏုိင္ငံသား အမ်ားစုကေတာ့ ရဖို႔ရာခက္ခဲတဲ့ Royal Panditsဘဲြ႔ကိုသိပ္ၿပီးေတာ့ မယူၾကပါဘူး။ Royal Pandits ဘဲြ႔မရ ေပမဲ့ Advence Level ၿပီးေအာင္တက္ရင္ အလုပ္အကိုင္ရဖို႔အတြက္ မခက္ခဲေတာ့တာမို႔ ပညာေရးကိုလိုက္စားတဲ့ သူအနည္းစုသာ Royal Pandits ဘဲြ႔ကိုယူၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

Pirivena Vidyayathanaမွာေတာ့ မူလိကပရိေ၀ဏနဲ႔ မဟာပရိေ၀ဏမ်ားပါမွာတဲ့ ပညာေရးမူမ်ားအားလံုးကို တစ္ေန ရာတည္း မွာ သင္ၾကားခြင့္ရတဲ့တကၠသိုလ္လို အ၀န္းအ၀ိုင္း တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ PirivenaVidyayathanaမွာ တစ္ခုထူး လာတာက ရဟန္း သာမေဏ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူအားလံုး သင္ယူခြင့္ရရိွျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Pirivena Vidyayathana မွာတက္ေရာက္ ပညာ သင္ၾကားၾကတဲ့ ရဟန္းသာမေဏမ်ားဟာ Painting, Computer programming, Techonologyစတဲ့ ၀ိဇၨာဘာသာရပ္မ်ားကို သင္ၾကားခြင့္ရၾကပါတယ္။ အျခား Commerce, Science တို႔လို သိပၸံဘာသာရပ္မ်ားကိုေတာ့ သင္ၾကားခြင့္မရိွဘူးလို႔ သိရပါ တယ္။

(၄)

ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းပညာေရးအျပင္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံမွာဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းပညာေရးနဲ႔ ေလာကီပညာေရးတို႔ကို တစ္ေထာင့္တစ္ေနရာက ထိန္းညိွေပးတဲ့ေနရာဟာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ေက်ာင္းမ်ားမွာအပတ္စဥ္တနဂၤေႏြေနတိုင္း ကေလး သူငယ္မ်ားတက္ေရာက္ပညာသင္ၾကားရာ “Dhamma Sunday School” ေခၚ တနဂၤေႏြေက်ာင္း ျဖစ္တယ္ဆိုရင္ မွားမယ္ မထင္ပါဘူး။ သီရိလကၤာႏုိင္ငံကမိဘမ်ားဟာ လူလားေျမာက္လာတဲ့ သူတို႔ရဲ႕သားသမီးမ်ားကို တနဂၤေႏြေက်ာင္းကိုပို႔ရေလ့ ရိွပါတယ္။ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာအေနနဲ႔ ကေလးသူငယ္မ်ား ဘုန္းေတာ္ႀကီး ေက်ာင္းကိုမပို႔မေနရလို႔ ဥပေဒျပ႒ာန္း မထားေပမယ့္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံသားအမ်ားစုဟာ ဥပေဒျပ႒ာန္းထား သလိုလိုက္နာၾကပါတယ္။ 

 

သီရိလကၤာသားမ်ားကိုအဲဒီလိုျဖစ္ေအာင္ လုပ္ထားတဲ့အရာကေတာ့ Dhamma Sunday School ေအာင္လက္မွတ္ပါပဲ။  အရြယ္ေရာက္လာတဲ့ သီရိလကၤာႏိုင္ငံသားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ အလုပ္ေလွ်ာက္လြႊာတင္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ Dhammma Sunday School ေအာင္လက္မွတ္ဟာ မရိွမျဖစ္နီးပါး လိုအပ္လာပါတယ္။ အဲဒီေအာင္လက္မွတ္ပါရင္ အက်င့္စာရိတၱေကာင္းတယ္ဆိုတာ အထူးေျပာစရာမလိုေတာ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေက်ာင္းၿပီးလို႔အလုပ္ခြင္ထဲ၀င္ေတာ့မယ့္ ကေလးတစ္ေယာက္အတြက္ အလုပ္ရဖို႔ အေထာက္အကူျပဳတဲ့ Dhamma Sunday  School ကို မိဘတိုင္းလိုလို သူတို႔ရဲ႕သားသမီးမ်ားကိုပို႔ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

သီရိလကၤာႏိုင္ငံမွာDhamma Sunday School စခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာေက်ာ္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၈၈၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ အေမရိ ကန္ႏုိင္ငံသား ဗုိလ္မွဴးႀကီးဟင္နရီစတီးလ္ေအာလ္ေကာ့ထ္ (Col. Henry Steele Olcott) ဟာ သီရိလကၤာ ႏုိင္ ငံ ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာေနထိုင္ရင္း သီရိလကၤာႏုိင္ငံဗုဒၶဘာသာနဲ႔ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္မ်ား အၾကား ယွဥ္ၿပိဳင္စကားႏုိင္လုပဲြအေၾကာင္း သတင္းစာမွာဖတ္မိရာကေန ဗုဒၶဘာသာကို စိတ္၀င္စားကာ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ ကို ေရာက္လာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ 

သူေရာက္လာၿပီးသိပ္မၾကာခင္မွာပဲဗုဒၶဘာသာအျဖစ္ခံယူကာ (၁၈၈၆) ခုႏွစ္မွာေတာ့ သီရိလကၤာႏုိင္ငံရဲ႕ ပထမဆံုး Dhamma Sunday School ကို Galle ၿမိဳ႕မွာရိွတဲ့ VijayanandaPirivena ေက်ာင္းမွာ စတင္ခဲ့ပါတယ္။ Dhamma Sunday School ကို စတင္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္က ျပ႒ာန္းစာအုပ္သီးသန္႔မရိွေပမယ့္ ယေန႔အခ်ိန္မွာေတာ့ Dhamma Sunday School ဟာ အတန္း (၁၂) တန္းအထိရိွၿပီး ျပ႒ာန္းစာအုပ္မ်ားလည္း သီးသန္႔ရိွလာခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

Dhamma Sunday School ျပ႒ာန္းစာအုပ္မ်ားကိုေတာ့ သာသနာေရး၀န္ႀကီး႒ာနက အခမဲ့ရိုက္ႏိွပ္ လွဴဒါန္းပါတယ္။ လက္ရွိ သီရိလကၤာႏုိင္ငံသမၼတကိုယ္တိုင္လည္း Dhamma Sunday School ေက်ာင္းထြက္ျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ သတင္းစာထဲ မွာလည္း အခါအားေလွ်ာ္စြာ သမၼတကိုယ္တိုင္ Dhamma Sunday School မ်ားသြားေရာက္ကာ အားေပးခ်ီးေျမွာက္ေလ့ ရိွတဲ့အေၾကာင္း ေဖာ္ျပေလ့ရိွပါတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း (၁၀၀) ေက်ာ္ေလာက္ကတည္းကစခဲ့တဲ့ Dhamma Sunday School ဟာ အခုအခါမွာေတာ့ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ မွာ အေျခခိုင္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ သီရိလကၤာႏိုင္ငံသား ကေလးသူငယ္မ်ားဟာ Dhamma Sunday School တက္ဖို႔ တနဂၤေႏြေန ႔မွ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းကို လာရတာမဟုတ္ဘဲ စေနေန႔မ်ားမွာလည္း အဂၤလိပ္စာအခမဲ့ သင္တန္းတက္ဖို႔ လာေလ့ရိွပါတယ္။ အခမဲ့အဂၤလိပ္စာသင္တန္းမ်ားရဲ႕ေက်းဇူးေၾကာင့္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံသားအမ်ားစုဟာ အဂၤလိပ္စာနဲ႔ ပတ္သက္ရင္စိမ္းမေနေတာ့ ဘဲ အဂၤလိပ္စကားေျပာတဲ့အက်င့္ကိုလည္း ငယ္ငယ္ကတည္းက ရရွိလာခဲ့ ၾကပါတယ္။

ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေလးမ်ားဟာ Dhamma Sunday School သင္တန္းမ်ားကို Ordinary Level ၿပီးတဲ့ အထိ တက္ေရာက္ေလ့ ရိွၾကပါတယ္။ ေလာကီေက်ာင္းမွာ Ordinary Level ၿပီးသြားခ်ိန္မွာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းကလည္း Dhamma Sunday School ၿပီးသြားၿပီလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာကေလးမ်ားရဲ႕အသက္ကလည္း (၁၇) ႏွစ္ခန္႔ရိွသြားပါၿပီ။ အသက္ (၆) ႏွစ္အရြယ္ေလာက္ကေန (၁၇) ႏွစ္အရြယ္အထိ (၁၂) ႏွစ္နီးပါး ဘုန္းေတာ္ႀကီး ေက်ာင္းက သင္ေပးလိုက္တဲ့ Dhamma Sunday School အသိဥာဏ္မ်ားဟာကေလးမ်ားရဲ႕စိတ္ထဲမွာ စြဲခိုင္သြားၿပီလို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။ 

စာေရးသူအျမင္ကိုေျပာရရင္ အသက္ႀကီးသူမ်ားဥပုသ္ေစာင့္လာေအာင္ ဆဲြေဆာင္တာထက္ အသက္ငယ္ေသးတဲ့ ကေလး ငယ္မ်ား Dhamma Sunday School သင္တန္းတက္လာေအာင္ ဆဲြေဆာင္တာက ပိုေကာင္းမယ္ထင္ပါတယ္။ ဒါမွလည္း ကေလးငယ္မ်ားဟာ ႏုိင္ငံအတြက္ ပိုလွပတဲ့အနာဂတ္မ်ားကို ဖန္တီးႏုိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အသက္အရြယ္ငယ္ေသးတဲ့အခ်ိန္မွာ ကေလးငယ္မ်ားရဲ႕ စိတ္ထဲဘာသာေရး အသိဥာဏ္မ်ား ေပးထားသင့္ပံုကို မဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္က “အိုးမဖုတ္ခင္၊ အိုးလုပ္စဥ္ ၀ယ္၊ အိုးတြင္ႏိွပ္ခက္၊ တံဆိပ္ခက္မွ၊ မပ်က္မစဲ၊ အိုးပင္ကဲြလည္း၊ အၿမဲတေစ၊ တည္ရိွေနသို႔၊ ေထြေထြေသြးသား၊ ကေလးမ်ား၌၊ ဘုရားတံဆိပ္၊ ဘာသာစိတ္ကို၊ ခပ္ႏိွပ္ႏိုင္မွ၊ သက္ဆံုး က်ေအာင္၊ ဗုဒၶ၀ါဒီ၊ စဲြ၍တည္မည္၊ ကိုယ္စီခပ္ႏိွပ္ႏုိင္ေစသတည္း” လို႔ လြတ္လပ္ေရးေခတ္ကတည္းက မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။

(၅)

တကယ္ေတာ့ ျမန္မာဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားလည္းေခတ္အဆက္ဆက္ကေန သီေပါမင္းပါေတာ္မမူမီအခ်ိန္အထိ ဘုန္း ေတာ္ ႀကီးေက်ာင္းပညာေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံသူႏုိင္ငံသားမ်ားရဲ႕ ပညာမ်က္ေစ့မ်ားကုိဖြင့္ေပးခဲ့ဖူးၾကပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က ဘုရင္ကိုယ္တိုင္ ကအစ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းထြက္ျဖစ္ကာ ၀န္ႀကီး၊ မွဴးမတ္၊ ေသနာပတိစတဲ့သူမ်ားလည္း ဘုန္းႀကီး ေက်ာင္းကသင္ေပးလိုက္တဲ့ ပညာရပ္မ်ားနဲ႔ ဘ၀ရဲ႕အာမခံခ်က္မ်ားရၿပီး အမ်ိဳးဘာသာသာသနာအတြက္ အမွန္တကယ္ အားကိုးရသူမ်ားျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ သီေပါမင္းပါေတာ္မူၿပီး (၁၈၈၅) ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာလည္း သီရိလကၤာႏုိင္ငံမွာလိုပဲ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း ပညာေရးကို ေလာကဓာတ္ေက်ာင္းမ်ားကယွဥ္ႏုိင္လာခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာသီရိလကၤာႏိုင္ငံလို ေျပာင္းလဲမွဳမ်ားကိုလက္မခံခဲ့တာေၾကာင့္ ေလာကီပညာေရးေက်ာင္း မ်ားရဲ႕ အလဲထိုးမွဳကိုခံလိုက္ရတယ္လို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးပညာေရးနဲ႔ ေလာကီ ပညာေရးဟာ အတူယွဥ္တြဲၿပီးမသြားႏုိင္ခဲ့ပါဘူး။ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ေက်ာင္းပညာေရးနဲ႔ ေလာကဓာတ္ပညာေရးဟာ သီးသန္႔စီသြားေနၾကရၿပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ားစုဟာလည္း ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားတတ္သိထားတဲ့ ေလာကုတၱရာပညာ ရပ္မ်ားဟာ ေလာကီလူသားမ်ား အတြက္ လက္ေတြ႔နယ္ပယ္မွာ အသံုးမ၀င္ဘူးလို႔ ယူဆၾကပါတယ္။

(၆)

သီရိလကၤာႏုိင္ငံမွာဘဲြ႔တစ္ခုခုရၿပီးတဲ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီးအမ်ားစုဟာေက်ာင္းဆရာမ်ား အျဖစ္ဆိုင္ရာေက်ာင္းမ်ား၊ ေကာလိပ္မ်ား၊ တကၠသိုလ္မ်ားမွာစာသင္ၾကရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ယေန႔ေခတ္မွာလည္း သီရိလကၤာႏုိင္ငံဘုန္းေတာ္ႀကီး မ်ားဟာ ပညာေရးနဲ႔ ထိန္းကြပ္ၿပီး ႏုိင္ငံရဲ႕ဘာသာေရးကို တိုးတက္ျပန္႔ပြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနဆဲျဖစ္တယ္လုိ႔ဆုိရင္ မွားမယ္မထင္ပါဘူး။ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားဟာ သံသရာ၀ဋ္ကထြက္ေျမာက္ေရးကိုသာဦးစားေပးလုပ္ရမယ္ဆိုတဲ့ ေပတံနဲ႔ တိုင္းတာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ သီရိလကၤာႏုိင္ငံသားဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားဟာ ဘုန္းႀကီးမပီသသူမ်ားလို႔ ဆိုခ်င္ရင္ ဆိုႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။

ဒါေပမဲ့ ပရိတ္ႀကီး (၁၁) သုတ္မွာ အပါအ၀င္ျဖစ္တဲ့ ရတနသုတ္ေတာ္အတိုင္းဆိုရင္ေတာ့ ဘုန္းႀကီးမပီသသူမ်ားလို႔ ဆိုႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ရတနသုတ္မွာ လူတစ္ေယာက္ လုပ္ရမယ့္အလုပ္တာ၀န္သံုးမ်ိဳးကို ျပထားတာကို ေတြ႔ႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီအ လုပ္မ်ားကေတာ့ ေလာကတၳစရိယ ေလာကေကာင္းက်ိဳးကိုသည္ပိုးျခင္း၊ ညာတတၳစရိယ ေဆြမ်ိဳးမ်ား ေကာင္းက်ိဳးကို သည္ပိုးျခင္းနဲ႔ ဗုဒၶတၳစရိယ(အတၳတၳစရိယ) ကိုယ့္ဘ၀ေကာင္းက်ိဳးကို သည္ပိုးျခင္းတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ စရိယသံုး ပါးလံုးမွာ ပဓာနထားလုပ္တဲ့အလုပ္ကိုမူတည္ၿပီး က်န္ႏွစ္ပါးကလည္း တစ္ဆက္တည္းလိုက္ပါလုပ္ေဆာင္ေနတာျဖစ္လို႔ တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခုဆက္စပ္ေနတယ္လို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။ 

ေလာကတၳစရိယဆိုတဲ့ စကားလံုးေလးကို လိုက္နာက်င့္သံုးသူမ်ားရိွလာမယ္ဆိုရင္ ယခုလက္ရိွဘ၀မွာ ဘ၀ရဲ႕ လြတ္ေျမာက္မွဳ မရႏုိင္ေသးရင္ေတာင္ ကိုယ့္ရဲ႕ပတ္၀န္းက်င္မွာ ကိုယ့္ကိုအေၾကာင္းျပဳၿပီး ေအးခ်မ္းမွဳရသြားမွာေတာ့ မလႊဲပါဘူး။ အဲဒီစကား လံုးေလးကို လက္ေတြ႔လုိက္နာက်င့္သံုးေနၾကတဲ့ စာေရးသူေနထုိင္ရာ ဆင္ဟာလ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းက Dhamma Sunday School ေက်ာင္းအုပ္ ဆရာေတာ္နဲ႔ ေက်ာင္းဆရာ ဆရာမမ်ားကို ျမင္ရတိုင္း ရင္ထဲမွာ ၾကည္ႏူးမိတာအမွန္ပါပဲ။ အမိျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း ေလာကတၳစရိယဆိုတဲ့ စကားလံုးေလးကို လိုက္နာက်င့္သံုးၾကတဲ့ Dhamma Sunday School လို ပရဟိတေက်ာင္းမ်ား မ်ားမ်ားေပၚေပါက္လာၿပီး အရွည္တည္တံ့ပါေစေၾကာင္းလည္း အႀကိမ္ႀကိမ္ ဆႏၵျပဳမိပါသည္။ ။