ကတံ ကရဏီယံ

 

“ကတံ ကရဏီယံ” ဘ၀လြတ္ေျမာက္ေအာင္လုပ္ဖို႔ ျပဳသင္႔ျပဳထိုက္တဲ႔ ကိစၥအ၀၀ကို ျပဳၿပီးသြားၿပီ။ (အနတၱလကၡဏသုတ္) 

၁။ 

“ကတံ ကရဏီယံ” ဆိုတဲ့ပါဠိစကားလံုးေလးကေတာ့ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ ဒုတိယတရားေတာ္ အနတၱလကၡဏ သုတ္မွာလာတဲ႔ စကားလံုးေလးျဖစ္ပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶဟာ ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးကို တရားဦးဓမၼစၾကာတ ရားေဟာေတာ္မူၿပီး ၅ ရက္အၾကာမွာပဲ အနတၱလကၡဏသုတ္ေတာ္ ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အနတၱလကၡဏ သုတ္ တရားေတာ္ကို နာၾကားရၿပီး ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးဟာ ရဟႏၱာမ်ားျဖစ္သြားခဲ႔ၾကပါတယ္။ 

တကယ္ေတာ႔ ျမတ္ဗုဒၶေပၚထြန္းလာခ်ိန္မွာ အိႏၵိယႏုိင္ငံသူ၊ ႏိုင္ငံသားမ်ားဟာ အယူ၀ါဒမ်ားၾကား ဗ်ာမ်ားေနရသူမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး အိႏၵိယႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းလံုးဟာလည္း အတၱ၀ါဒႀကီးရဲ့ အရိပ္ဆိုးေအာက္မွာ က်ေရာက္ေနခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ ျမတ္ဗုဒၶက အနတၱ၀ါဒကို ထူေထာင္တဲ့အေနနဲ႔ အနတၱ လကၡဏသုတ္ေတာ္ကိုေဟာၾကားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးဟာ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕အနတၱ၀ါဒကို လက္ခံခဲ့ပါ တယ္။ ရလာဒ္ကေတာ့ သူတို႔ဟာ ဘ၀ဆင္းရဲဒုကၡမ်ား ကေန ေစာစီးစြာလြတ္ေျမာက္ သြားႏိုင္ ခဲ႔ျခင္းပါပဲ။  

 တကယ္ေတာ႔ ေျပာင္းလဲမွဳမ်ား ကိုလက္ခံဖို႔ဆိုတာ မလြယ္ကူသလို အတၱ၀ါဒနဲ႔ ေျပာင္းျပန္အခ်ိဳးစားက်တဲ့ အနတၱ၀ါဒကို လက္ခံေအာင္ လုပ္ဖို႔ဆိုတာက ေတာ္ေတာ္ကို မလြယ္တဲ့အလုပ္လဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အတၱ၀ါဒႀကီးစိုးခ်ိန္မွာ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕အနတၱ၀ါဒကို လူတုိင္းက လက္မခံခဲ့ၾကပါဘူး။ ဗုဒၶဘာသာအျမင္နဲ႔ေျပာ ရရင္ အနတၱ၀ါဒကို လက္မခံခဲ့ၾကလို႔ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေျပာင္းလဲမွဳကို လက္မခံ ခဲ့ၾက လို႔ ျမတ္ဗုဒၶေခတ္မွာေတာင္ လြတ္ေျမာက္မွဳရမသြားတဲ့သူမ်ား မ်ားစြာရိွခဲ့ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ စာေရး သူေျပာခ်င္တာက အနတၱလကၡဏသုတ္ေတာ္နဲ႔ လြတ္ေျမာက္မႈ၊ မလြတ္ေျမာက္မႈမ်ားအေၾကာင္း မဟုတ္ပါ ဘူး။ အနတၱလကၡဏသုတ္ေတာ္မွာပါတဲ့ “ကတံ ကရဏီယံ” ဆိုတဲ့ စကားလံုးေလး ကိုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ 

အနတၱလကၡဏသုတ္ေတာ္ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ရြတ္ဖတ္သရစၨ်ာယ္ျဖစ္ေပမယ့္ ‘သတိမမူ ဂူမျမင္’ ဆိုသလို ဒီ“ကတံ ကရဏီယံ” ဆိုတဲ့ စကားလံုးေလးကိုေတာ့ သတိမထားခဲ့မိပါဘူး။ ဒီစကားလံုးေလးကို ထူးထူးျခားျခား သတိထားမိသြားတာကေတာ့ အႏုရာဓပူရေက်ာင္းဆရာေတာ္ဦးသုႏၵရနဲ႔ ဒါနသီရိလကၤာ အသင္း ဒုတိယဥကၠ႒ ဒကာမႀကီးေဒါက္တာေဒၚသက္သက္ႏြယ္တို႔ရဲ႕ ဓမၼသာစၦာ  စကား၀ိုင္းမွာပါပဲ။

၂။ 

၁.၆.၂၀၁၂ ရက္ေန႔က အႏုရာဓပူရေက်ာင္းဆရာေတာ္ဦးသုႏၵရ၊ နာယကဆရာေတာ္ ဦးသူရိယနဲ႔ စာေရးသူတို႔ဟာ ဒါနသီရိလကၤာအသင္းဥကၠ႒ ေဒၚတင္တင္ျမင့္၊ ဒုတိယဥကၠ႒ ေဒါက္တာေဒၚသက္ သက္ႏြယ္၊ အတြင္းေရးမွဴး ေဒၚျမင့္ျမင့္သိန္း၊ အဖဲြ႔၀င္မ်ားျဖစ္ေသာ ဦးဘိုက်င္+ေဒၚခင္ရီ သမီး မေခ်ာစုတို႔နဲ႔အတူ အနာဂါရိကရဲ႕ ရိပ္သာကိုသြားေရာက္ေလ့လာခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီရိပ္သာမွာ သီလရွင္ဆရာႀကီးတစ္ပါးက ဒါနသီရိလကၤာအသင္းက ဒကာမႀကီးမ်ားကို ဆင္ဟာလလိုတရားေဟာကာ အႏုရာဓပူရေက်ာင္းဆရာေတာ္က ဆင္ဟာလကေန ျမန္မာ ဘာသာျပန္ေပးပါတယ္။

သီလရွင္ဆရာႀကီးေဟာတဲ့အဓိကအေၾကာင္းအရာကေတာ႔ ခႏၶာကိုယ္ႀကီးတစ္ခုလံုးမွာ “ငါ၊ သူတစ္ ပါး၊ ေယာက်ာၤး၊ မိန္းမ” မရိွဘဲ ရုပ္နဲ႔ နာမ္သာရိွတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ အဲဒီရုပ္နဲ႔ နာမ္ကိုျမင္ေအာင္ၾကည့္ၿပီး တရားရွဳမွတ္ပြားမ်ားမယ္ဆိုရင္ ဘ၀ရဲ႕လြတ္ေျမာက္ရာကို ရႏုိင္တဲ့အေၾကာင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ သီလရွင္ဆရာ ႀကီးေဟာလိုက္တဲ့ “ရုပ္နဲ႔ နာမ္” တရားက ဓမၼာရံုထဲမွာတင္ ၿပီးမသြားေသး ဘဲ ေန႔လည္ဆြမ္းစားၿပီးတဲ့အထိ စာေရးသူအေတြးထဲ ပါလာခဲ့ပါတယ္။

 ဒကာမႀကီးေဒါက္တာေဒၚသက္သက္ႏြယ္က သူဟာ သာမာန္မိရုိးဖလာဗုဒၶဘာသာ၀င္ကေန ဗုဒၶဘာသာ ၀င္စင္စစ္ျဖစ္လာေအာင္ စာအုပ္စာေပမ်ားကို ကိုယ္တုိင္ေလ့လာခဲ့တဲ့အေၾကာင္း၊ သူ ဖတ္ခဲ့တဲ့စာအုပ္မ်ား ထဲမွာ ခႏၶာငါးပါးအေၾကာင္းနဲ႔ ရုပ္ နာမ္မ်ားအေၾကာင္းကို အေသးစိပ္ေဟာထားတဲ႔ အနတၱလကၡဏသုတ္ လည္း ပါ၀င္ေၾကာင္း၊ အနတၱလကၡဏသုတ္မွာေဟာထားတဲ့ “ကတံ ကရဏီယံ” ဆိုတဲ့စကားလံုးကို ဖတ္ၿပီးခ်ိန္မွာေတာ့ မ်က္ရည္မ်ားက်တဲ႔အထိ ၀မ္းသာအားရျဖစ္ကာ ၾကက္သီးေမြးညွင္းမ်ားပင္ ထသြား ခဲ့ေၾကာင္း ဆရာေတာ္ဦးသုႏၵရကို ေလွ်ာက္ထားခဲ့ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ဦးသုႏၵရက အနတၱလကၡဏသုတ္ မွာပါတဲ့ “This is mine, This am I, This is the self for me” (ဧေသာ မမ ဧေသာ ဟမသၼိ ဧေသာ ေမ အတၱာတိ) ဆိုတဲ့အပိုဒ္ကို ေသခ်ာရွင္းျပေနပါေသးတယ္။ 

စာေရးသူကေတာ့ ဆရာေတာ္ရွင္းျပတာကို စိတ္မေရာက္ေတာ့ဘဲ “ကတံ ကရဏီယံ” ဆိုတဲ့ စကား လံုးေလးကိုပဲ ၾကားေယာင္ေနမိကာ သေဘာက်လြန္းလို႔ တစ္ေယာက္ထဲ အႀကိမ္ႀကိမ္ရြတ္ေနမိပါ တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ နာယကဆရာေတာ္ဦးသူရိယ က “ဒီေန႔ မယ္ေတာ္ႀကီးေျပာတဲ့ စကားထဲမွာ သားေတာ္ကေတာ့ ‘ကတံ ကရဏီယံ’ ဆိုတဲ့စကားလံုးကို အႀကိဳက္ဆံုးပဲ” တဲ့။ ဟုတ္တယ္ နာယကဆရာေတာ္ဦးသူရိယ ေျပာတာ လက္ခံတယ္။ စာေရးသူလည္း အဲဒီစကားလံုးကို အႀကိဳက္ဆံုးပဲ။ အဓိပၸါယ္နားလည္ေတာ႔ ဒီစကားလံုးေလးကို ရြတ္ရတာ ပိုၿပီးေတာ႔ အားရိွေနသလို ခံစားမိတယ္။ ဆြမ္းစားၿပီး ေန႔လည္ ၁ နာရီေက်ာ္ေက်ာ္မွာ အနာဂါရိကရဲ႕ရိပ္သာကေန အႏုရာဓပူရကို ဆက္သြားၾကပါ တယ္။ စာေရးသူကေတာ႔ “ကတံ ကရဏီယံ” ဆိုတဲ့ စကားလံုးနဲ႔ အဲဒီစကားလံုးနဲ႔ကပ္ေနတဲ႔ “နာပရံ ဣတၳတၳာယ” ဆိုတဲ႔ စကားလံုးေလးေတြရဲ႕ အားရိွပံုကို တစ္လမ္းလံုးစဥ္းစားရင္း လိုက္ပါလာခဲ့ပါတယ္။ 

၃။ 

“ကတံ ကရဏီယံ” ဆိုတဲ့စကားလံုးရဲ႕ မူလအဓိပၸါယ္ကေတာ႔ ဘ၀လြတ္ေျမာက္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ ျပဳသင္႔ျပဳ ထိုက္တဲ႔ ကိစၥအ၀၀ကို ျပဳၿပီးသြားၿပီလို႔ ဆိုလိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ “လုပ္ၿပီးသြားၿပီ”ဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ လုပ္ရ မယ့္ အလုပ္မ်ား ၿပီးစီးသြားတာလို႔ နားလည္ႏုိင္ပါတယ္။ ေနာက္ “နာပရံ ဣတၳတၳာယ” ဆိုတဲ့စကား လံုးေလး။ ဒီစကားလံုးေလးရဲ႕မူလအဓိပၸါယ္ကေတာ႔ ေနာက္ထပ္ အထက္မဂ္ကိုရေအာင္ လုပ္ရမယ့္အလုပ္ လည္း မရိွေတာ႔ဘူး လို႔ျဖစ္ပါတယ္။ “နာပရံ ဣတၳတၳာယ” ကို ဒီေနရာမွာ “လုပ္စရာအလုပ္ မရိွေတာ႔ ဘူး”လို႔ နားလည္ထားရင္ အဆင္ေျပမယ္နဲ႔ တူပါတယ္။ ကိုယ္လုပ္ရမယ့္အလုပ္တစ္ခုကို “ကတံ ကရဏီယံ” လို႔ မေၾကြးေၾကာ္ႏုိင္ေသးဘူးဆိုရင္ “နာပရံ ဣတၳတၳာယ” လု႔ိလည္းေျပာႏုိင္မွာ မဟုတ္ေသးပါဘူး။  လုပ္ရမဲ႔ အလုပ္က ရိွေနႏိုင္ပါေသးတယ္။ 

ဆိုေတာ႔ ဒီစကားလံုးေလးကိုျမင္လိုက္တာနဲ႔ ကိုယ္႔ရဲ႕လုပ္ရမယ့္အလုပ္မ်ား မပ်င္းမရိနဲ႔လုပ္ရမယ္၊ မ်ားမ်ားနဲ႔ ျမန္ျမန္လုပ္ရမယ္၊ ဒါမွသာ “ကတံ ကရဏီယံ” လို႔ ေၾကြးေၾကာ္ႏုိင္မွာျဖစ္ၿပီး ေနာက္ထပ္လုပ္စရာ အလုပ္ မရိွေတာ႔မွာ ျဖစ္ပါတယ္။  ျမတ္ဗုဒၶရဲ့တရားေတာ္မ်ား ဒါမွမဟုတ္ စကားေတာ္ မ်ားဟာ ေလာကီ၊ ေလာကုတၱရာဆိုၿပီး ကန္႔သတ္ထားတာမ်ိဳးရွိေပမယ့္ အသံုးခ်တတ္မယ္ ဆိုရင္ ေလာကီပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေလာကုတၱရာပဲျဖစ္ျဖစ္ အသံုးက်တယ္ဆိုတာ သက္ေသသာဓကေပါင္းမ်ားစြာ ရွိပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ “ကတံ ကရဏီယံ”ဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာလဲ တစ္ခုအပါအ၀င္ျဖစ္ပါတယ္။

 ဒီစကားလံုးေလးကိုပဲ စာေမးပဲြသမားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ သံုးရင္ အက်ိဳးရိွႏုိင္သလို မဂ္ဖိုလ္ရေရးအတြက္ တရားအားထုတ္ေနတဲ့ ေယာဂီသံုးရင္လည္း အက်ိဳးရိွမွာ မလဲြပါဘူး။ ဥပမာေျပာရရင္ ဆယ္တန္းတက္ေန တဲ့ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္အတြက္ ဆယ္တန္းေအာင္သြားမွ “ကတံ ကရဏီယံ” လို႔ ေျပာႏုိင္မွာျဖစ္ ပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ ေဆာက္လုပ္ေရးစတဲ႔ ပေရာဂ်က္ႀကီးတစ္ခုကို လုပ္ကိုင္ေနတဲ့သူဟာလည္း သတ္မွတ္ကာလအတြင္း သူ႔ရဲ႕ေဆာက္လုပ္ေရးပေရာဂ်က္ႀကီးၿပီးသြားမွ “ကတံ ကရဏီယံ” လို႔ေျပာလို႔ရမွာပါ။ ဆယ္တန္းမေအာင္ေသးဘူး၊ သတ္မွတ္ကာလအတြင္းမွာ ေဆာက္လုပ္ေရးပေရာဂ်က္ မၿပီးေသးဘူးဆိုရင္ “ကတံ ကရဏီယံ” လို႔ ဆိုႏုိင္မွာ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ ဘာေၾကာင္႔လည္းဆိုေတာ႔ ဆယ္တန္းေအာင္သြားေအာင္၊ ပေရာဂ်က္ၿပီးေအာင္ လုပ္ရမယ့္ လုပ္ငန္းမ်ား မၿပီးေသးလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္လုပ္ေနတဲ့လုပ္ငန္းတစ္ခုၿပီးသြားမွသာ “ကတံ ကရဏီယံ” လို႔ ဆိုႏုိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ဆိုႏုိင္မွသာ “နာပရံ ဣတၳတၳာယ” လို႔ေခၚတဲ႔ ေနာက္ထပ္လုပ္စရာကလည္း မလာႏုိင္ေတာ႔ မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ 

ဒါေၾကာင္႔ ဒီစကားလံုးရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကိုသိၿပီး ကိုယ္လုပ္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းတစ္ခု ေအာင္ျမင္ၿပီးေျမာက္ သြားရင္ ေၾကြးေၾကာ္ႏုိင္ဖို႔ “ကတံ ကရဏီယံ” ဆိုတဲ့ စကားလံုးေလးက တြန္းအားေပးေနတယ္လို႔မွတ္ယူၿပီး အသံုးခ်တတ္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကရမွာပါ။ တကယ္လို႔ အဲဒီလို အသံုးခ်ရင္ရင္ အသံုးခ်တဲ့သူတိုင္းအတြက္ အသံုးက်ေနမွာပါ။  ဒါက ေလာကီပိုင္းပိုင္းကို "ကတံ ကရဏီယံ" ဆိုတဲ႔စကားလံုးေလးနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္ၾကည္႔ တာပါ။  

ေလာကုတၱရာပိုင္းမွာလည္း ထို႔အတူပါပဲ။ တရားအားထုတ္ေနတဲ့သူရဲ႕ ေနာက္ဆံုးပန္းတုိင္က ဘာလဲ ဆိုတဲ့ သတ္မွတ္ထားတဲ့ေဘာင္နဲ႔ အခ်ိန္ဇယားေတာ့ရိွရမွာပါ။ ဥပမာ ေသာတာပန္ျဖစ္ေအာင္ တရားအား ထုတ္ေနတဲ့ ပဋိပတ္သမားအေနနဲ႔ ေသာတာပန္မျဖစ္ေသးသမွ် “ကတံ ကရဏီယံ” လို႔ ေျပာႏုိင္ေသးမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင္႔လည္းဆိုေတာ႔ ေသာတာပန္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ရမယ့္အလုပ္မ်ား မၿပီးေသးလု႔ိျဖစ္ ပါတယ္။ ကိုယ္လုပ္ရမယ့္အလုပ္မၿပီးေသးရင္ “နာပရံ ဣတၳတၳာယ” ကလည္း လာဦးမွာပါပဲ။ ဒါေၾကာင္႔ ပဋိပတ္သမားအေနနဲ႔လည္း ဒီစကားလံုးေလးရဲ႕အဓိပၸါယ္ကို ထဲထဲ၀င္၀င္နားလည္ၿပီး ႀကိဳးစားရွဳမွတ္အား ထုတ္မွသာ “ကတံ ကရဏီယံ” လို႔ဆိုႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ 

၄။ 

ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕တရားေတာ္မ်ားဟာ ေလာကီအတြက္ေရာ ေလာကုတၱရာအတြက္ေရာပါ အသံုးခ်မယ္ဆိုရင္ လက္ေတြ႕အသံုးက်တဲ့တရားေတာ္မ်ားျဖစ္တယ္ဆိုတာ စာေရးသူကေတာ့ သံသယလံုး၀မရွိပါဘူး။ ဥပမာေျပာ ရရင္ ျမတ္ဗုဒၶမိန္႔ေတာ္မူခဲ့တဲ့ “ေမာဃကာလံ န ေခပေယ” ဆိုတဲ့စကားလံုးေလး။  ဒီစကား လံုးေလးရဲ႕အဓိပၸါယ္က “အခ်ိန္ေတြကို အခ်ည္းႏွီး အလဟႆ မကုန္ေစနဲ႔” လို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစကား လံုးေလးကို တရားအားထုတ္ေနတဲ႔ ပဋိပတ္သမားက အသံုးခ်မယ္ဆိုရင္ သူ႔အတြက္ အက်ိဳးရိွမွာျဖစ္သလို ပရိယတ္သမားေတြအတြက္လည္း ထိုနည္းအတူပါပဲ။ ပဋိပတ္သမားပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ပရိယတ္သမားပဲျဖစ္ျဖစ္ အဲဒီစကားလံုးေလးရဲ႕မူလအဓိပၸါယ္နဲ႔ ဆန္႔က်င္ၿပီး မိမိတို႔ဆုိင္ရာတရားအားထုတ္ျခင္း၊ စာေပသင္ၾကားပို႔ ခ်ျခင္းမ်ားကို မျပဳလုပ္ဘဲ အခ်ိန္ေတြကို အခ်ည္ႏွီး အလဟႆအကုန္ခံမယ္ဆိုရင္ မိမိတို႔ဦးတည္ရာကို လြယ္လြယ္ကူကူနဲ႔ေရာက္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ 

စာေရးသူဟာ “ေမာဃကာလံ န ေခပေယ” ဆိုတဲ့စကားလံုးေလးကို ပရိယတ္သမားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ပထမဆံုး ၾကားဖူးခဲ့တာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံရိွစာသင္တိုက္အသီးအသီးက ဆရာေတာ္မ်ားက တပည္႔ရဟန္းသာ မေဏမ်ား စာေမးပြဲေအာင္ၿပီး ဘာသာ သာသနာအက်ိဳးကိုဆထက္ထမ္း ပိုး ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖို႔ ဒီစကားလံုးေလးနဲ႔ အၿမဲမျပတ္ သတိေပးဆံုးမေတာ္မူပါတယ္။ ဆိုလိုတာက ဒီစကားလံုးကို ေလာကုတၱရာ ပိုင္းမွာ အသံုးခ်ရင္ အသံုးက်မွဳကိုပါ။ 

 ေလာကီပိုင္းကိုလည္း ၾကည္႔ပါဦး။ စီးပြားေရးသမားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ စီးပြားမရွာဘဲ အခ်ိန္ေတြကို အလဟႆျဖဳန္းေနမယ္ဆိုရင္ ေလာကီႀကီးပြားေရးဟာ သူနဲ႔ေ၀းေနမွာပါပဲ။ ေလာကီစီးပြားေရးသမား တစ္ေယာက္အေနနဲ႔လည္း “ေမာဃကာလံ န ေခပေယ” ဆိုတဲ့စကားရဲ႕အဓိပၸါယ္ကိုနားလည္ၿပီး အက်ိဳးရိွရိွအသံုးခ်တတ္မယ္ဆိုရင္ သူ႔အတြက္ အသံုးက်လာမွာပါ။ စာေရးသူေျပာခ်င္တာက ျမတ္ဗုဒ ၶေဟာေတာ္မူခဲ့တဲ့တရားေတာ္မ်ားထဲက စကားလံုးေလး တစ္လံုး တစ္လံုးရဲ႕ အင္အားပါ။ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ တရားေတာ္မ်ားကို ထဲထဲ၀င္၀င္ေလ့လာၾကည့္ရင္ အင္အားျဖစ္ေစသြားေစတဲ့ စကားလံုမ်ားစြာ ရိွပါတယ္။ ေလာကီသမားပဲျဖစ္ျဖစ္ ေလာကုတၱရာသမားပဲျဖစ္ျဖစ္ ဗုဒၶဘာသာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘာသာျခားပဲျဖစ္ျဖစ္ ျမတ္ဗုဒၶတရားေတာ္မ်ားကို ေသခ်ာေလ့လာၿပီး လိုက္နာက်င္႔သံုးကာ အသံုးခ် တတ္မယ္ဆိုရင္ အသံုးက်တဲ့အရာမ်ားျဖစ္တယ္ဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ပညာရွင္တို႔က လူတိုင္းက ဗုဒၶဘာသာမဟုတ္ေသာ္လည္း ဗုဒၶ၀ါဒဟာ လူတိုင္းအတြက္ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုၾက တာ ျဖစ္ပါလိမ္႔မယ္။

၅။ 

ျမတ္ဗုဒၶကေတာ႔ အနတၱလကၡဏသုတ္ေတာ္မွာ ေလာကုတၱရာပိုင္းအတြက္ရည္ရြယ္ၿပီး “ကတံ ကရဏီယံ” လို႔ ေဟာေတာ္မူခဲ႔တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စာေရးသူကိုယ္တိုင္ဟာလဲ ဆိုင္ရာအတန္း  ကို ေအာင္ျမင္ေ အာင္ အားထုတ္ေနရတဲ့ ေက်ာင္းသားျဖစ္တာမို႔ အဲဒီစကားလံုးေလး ကို ေလာကုတၱရာ အျမင္အျပင္ စာေမးပြဲသမားတစ္ေယာက္ရဲ့အျမင္ တစ္နည္းေျပာရ ရင္ ေလာကီရႈေထာင့္ နဲ႔ပါ ခ်ဥ္းကပ္ၾကည့္ တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ အခုအခ်ိန္အထိ စာေမးပဲြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး “ကတံ ကရဏီယံ” လို႔ မေျပာႏုိင္ေသး ပါဘူး။ သံသရာ၀ဋ္မွ ထြက္ေျမာက္ေစလိုတဲ့ ျမတ္ဗုဒၶရဲ့ဆႏၵေတာ္အတိုင္း ရဟန္းတစ္ပါး အေနနဲ႔ အနတၱလကၡဏသုတ္ေတာ္မွာ ျမတ္စြာဘုရား အဓိကရည္ရြယ္ၿပီးေတာ္မူခဲ့သလို “ကတံ ကရဏီယံ” ကို  ခ်ဥ္းကပ္ၾကည့္ေတာ့လဲ ………………….။ 

၆။ 

စာဖတ္သူေရာ……………။    ။