ဒီမိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင္႔ ဗုဒၶဘာသာအျမင္

ဗုဒၶဘာသာဟာ အမွန္တကယ္ ဘ၀ေနနည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒုကၡေတြရဲ႕ လြန္ေျမာက္ရာ ေနာက္ဆံုးပန္းတိုင္ျဖစ္သည္႔ ျမင္႔ျမတ္တဲ႔ နိဗၺာန္ႏွင္႔သာ ေဘာင္ခတ္ထားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဗုဒၶဘာသာဟာ သတၱ၀ါေတြရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာအတြက္ လူမွဳေရး၊ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး စသည္တို႔မွာလည္း မ်ားစြာအေထာက္အကူျပဳပါတယ္။ သက်မုနိျမတ္ဗုဒၶ ဟာ ႏိုင္ငံေရးသမား မဟုတ္ေပမဲ႔ ျမတ္ဗုဒၶေဟာေတာ္မူထားသည္႔ တရားေတာ္မ်ားထဲမွာေတာ႔ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ႔ တရားေတြ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ အမွန္တကယ္အားျဖင္႔လည္း ျမတ္ဗုဒၶေဟာေတာ္မူထားသည္႔ ႏုိင္ငံေရးႏွင္႔ ပတ္သက္သည္႔ တရားေတာ္မ်ားဟာ ေလာကသားမ်ားအတြက္ စစ္မွန္တဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းမွဳ ၊ ေပ်ာ္ရႊင္မွဳတို႔ကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။

ဇာတက႒ကထာမွာပါသည္႔ တစ္ခ်ဳိ႕ဇာတ္ေတာ္မ်ားထဲမွာ လူမွဳအဖြဲ႔အစည္းမ်ားအတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းမွဳတည္ေဆာက္နည္း ၊ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံနည္းတို႔ကို အုပ္ခ်ဳပ္သူ ဘုရင္မ်ားအား အႀကံေပးထားသည္မ်ားကိုလည္း ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶေပးေတာ္မူသည္႔အႀကံဥာဏ္မ်ားဟာ အမွန္တကယ္တန္ဘိုးရိွၿပီး လိုက္နာက်င္႔သံုးရင္ အက်ိဳးရလာဒ္မ်ားစြာရိွပါတယ္။
ျမတ္ဗုဒၶဟာ သတၱ၀ါေတြအားလံုးအေပၚမွာ ေမတၱာ ကရုဏာ အလြန္ထားေတာ္မူပါတယ္။ ကိုယ္က်င္႔သီလမေကာင္းဘဲ ရလာတဲ႔ ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ့မွဳကို ျမတ္ဗုဒၶက အားေပးေတာ္မမူပါဘူး။ လူမွဳေရး ႏိုင္ငံေရး တိုးတက္ေနတဲ႔ ေနရာအရပ္ေဒသမ်ားမွာသာ ကိုယ္က်င္႔သီလေကာင္းတဲ႔ ေပ်ာ္ရႊင္မႈွမ်ား ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ ျမတ္ဗုဒၶက ယံုၾကည္ေတာ္မူပါတယ္။ ဒီလို ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ့မွဳရိွမွလည္း ျမင္႔ျမတ္ၿပီး တန္ဖိုးရိိွတာပါ။

တခ်ိဳ႕က ျမတ္ဗုဒၶရ႕ဲ တရားေတာ္မ်ားဟာ ကိုယ္က်င္႔သီလထက္ အေတြးအေခၚပိုင္းေတြက ပိုမ်ားတယ္လို႔ ထင္ၾကပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶမတိုင္ခင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ ကိုယ္က်င္႔သီလနဲ႔ ပတ္သက္တဲ႔ တရားေတြ မ်ားစြာရိွပါတယ္။ အဲဒီ မ်ားျပားလွတဲ႔ ကိုယ္က်င္႔သီလေတြကို နည္းစနစ္က်က် ဥပေဒသသတ္မွတ္ျပဌာန္းေပးခဲ႔သူကေတာ႔ ျမတ္ဗုဒၶပါပဲ။

တကယ္ေတာ႔ ျမတ္ဗုဒၶဟာ အေတြးအေခၚပိုင္း သက္သက္ေတြထက္ ကိုယ္က်င္႔သီလပိုင္းကို ပိုၿပီးဦးစားေပးတဲ႔ ဘာသာတရားကို ထူေထာင္ခဲ႔သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ တရားေတာ္မ်ားထဲမွာ ေလာကသားမ်ားအတြက္ ေဘာင္ခပ္မထားတဲ႔ မေကာင္းမွဳကို ေကာင္းမွဳနဲ႔ အစားထိုးျခင္း၊ ဒုစရိုက္ကို သုစရိုက္နဲ႔ အစားထိုးျခင္း၊ မုန္းတီးမွဳကို ခ်စ္ၾကည္မွဳနဲ႔ အစားထိုးျခင္း စတဲ႔ ကိုယ္က်င္႔တရားဘက္ကို ဦးစားေပးတဲ႔ ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းေတြ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။

အမွန္တကယ္အားျဖင္႔လည္း ျမတ္ဗုဒၶဟာ ဒီမိုကေရစီ၀ါဒီ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶဟာ သူ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ “ဓမၼ” နဲ႔ “၀ိနယ” ဟာ သူ႔ရဲ႕တပည္႔သာ၀က အားလံုးအတြက္ ဆရာျဖစ္လိမ္႔မယ္လို႔ မိန္႔ေတာ္မူခဲ႔ပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶရ႕ဲေနရာေတာ္မွာ ဆက္ခံမယ္႔ တပည္႔တစ္ဦးတစ္ေလကိုမွ ခန္႔မထားခဲ႔ပါဘူး။ သာသနာေရးေဆာင္ရြက္ခ်က္မွန္သမွ်ဟာ ရဟန္းေတာ္အားလံုးရဲ႕ အခန္းက႑အေနနဲ႔ ျပဳလုပ္ရၿပီး ရဟႏၱာပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ေနေစဦးေတာ႔ တစ္ဦးတည္း မိမိစိတ္ႀကိဳက္ ပုဂၢလဓိဌာန္ အေနနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ခြင္႔မရိွဘူးလို႔ မိန္႔ေတာ္မူခဲ႔ပါတယ္။

ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ ဒီလို ဒီမိုကေရစီနည္းက် စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ခဲ႔မွဳေၾကာင္႔ပင္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ရဲ႕ေအာင္လံတံခြန္ဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္သည္႔တိုင္ေအာင္ ရဟန္းသံဃာေတာ္ေတြရဲ႕ သမဂၢစိတ္ဓာတ္ေအာက္မွာ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္စြာ ပ်ံ႕လြင္႔ဆဲပါပဲ။
ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ေဒသနာေတာ္မ်ားထဲမွာ ကိုယ္က်င္႔သီလဘက္ကို အေလးထားၿပီး ေဟာၾကားထားတဲ႔ ဓမၼပဒဂါထာမ်ားကိုလည္း ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။

န ဟိ ေ၀ေရန ေ၀ရာနိ သမၼႏၱီဓ ကုဒါစနံ။
အေ၀ေရန စ သမၼႏၲိ ဧသ ဓေမၼာ သနႏၲေနာ။ (ဓမၼပဒ ဂါထာ ၅)

အဓိပၸါယ္ကေတာ႔ “ ဤေလာက၌ ရန္တို႔သည္ ရန္တံု႔မူျခင္းအားျဖင္႔ ဘယ္အခါမွ် မၿငိမ္းခ်မ္းကုန္၊ ရန္တံု႔မမူျခင္းျဖင္႔သာလွ်င္ ရန္တို႔သည္ ၿငိမ္းကုန္၏။ ဤသို႔ ရန္တံု႔မမူသျဖင္႔ ရန္ၿငိမ္းခ်မ္းသည္ ေရွးအစဥ္အလာ ဓမၼတာသေဘာပင္ ျဖစ္သည္” လို႔ျဖစ္ပါတယ္။

ျမတ္ဗုဒၶက “လူတစ္ေယာက္ဟာ အျခားသူမ်ားကို လႊမ္းမိုးဖို႔ ၊ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနသမွ် ၿငိမ္းခ်မ္းမွဳ ေပ်ာ္ရႊင္မွဳေတြဟာ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔” မိန္႔ေတာ္မူခဲ႔ပါတယ္။

ဇယံ ေ၀ရံ ပသ၀တိ၊ ဒုကံၡ ေသတိ ပရာဇိေတာ။
ဥပသေႏၲာ သုခံ ေသတိ၊ ဟိတြာ ဇယပရာဇယံ။ ( ဓမၼပဒ ဂါထာ ၂၀၁)

အဓိပၸါယ္ကေတာ႔ “အတိုက္ အခုိက္ အတုအၿပိဳင္ ဟူသမွ်၌ အႏိုင္ရေသာ သူမွာ ရန္မ်ား၏။ အရွံဳးခံရေသာသူသည္ ဆင္းရဲၿငိျငင္စြာ ေနရ၏။ ကိေလသာ ၿငိမ္းၿပီးေသာ သူသည္ ေအာင္ျခင္း ရွံဳးျခင္း သေဘာႏွစ္ပါးကို ပယ္ရွား၍ ခ်မ္းသာစြာ ေနရ၏” လို႔ျဖစ္ပါတယ္။

အေကၠာေဓန ဇိနံ ေကာဓံ အသာဓုံ သာဓုနာ ဇိေန။
ဇိေန ကဒရိယံ ဒါေနန သေစၥနာလိကာ၀ါဒိနံ။ (ဓမၼပဒ ဂါထာ ၂၂၃)

အဓိပၸါယ္ကေတာ႔ “အမ်က္ထြက္တတ္ေသာသူကို အမ်က္မထြက္ျခင္းျဖင္႔ (ေမတၱာျဖင္႔) ေအာင္ရာ၏။ မေကာင္းေသာသူကို ေကာင္းေသာ သေဘာျဖင္႔ ေအာင္ရာ၏။ ႏွေျမာ၀န္တိုေသာသူကို ေပးကမ္းျခင္းျဖင္႔ ေအာင္ရာ၏။ မဟုတ္မမွန္ေျပာဆိုတတ္ေသာသူကို မွန္ကန္ေသာစကား ေျပာဆိုျခင္းျဖင္႔ ေအာင္ရာ၏” လို႔ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းေတြ ညႊန္ျပထားတဲ႔တရားေတာ္မ်ားကို သုတၱန္ပိဋကတ္ေတာ္မွာ အေျမာက္အျမားေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီထဲက သုတၱန္ႏွစ္္ခုကို ေဖာ္ျပခ်င္ပါတယ္။ ပထမဆံုးေဖာ္ျပခ်င္တဲ႔ သုတၱန္ကေတာ႔ ဒီဃနိကာယ္မွာပါတဲ႔ ကူဋဒ႑သုတ္ေတာ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီ သုတ္ေတာ္မွာ ရာဇ၀တ္မွဳမ်ား နည္းမွ လူအမ်ားရဲ႕ စီးပြားေရး တိုးတတ္ေကာင္းမြန္ႏိုင္ေၾကာင္း ေဟာထားတာကို ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။

အလုပ္ရွင္ႏွင္႔ အလုပ္သမားတို႔ၾကားမွာ ေကာင္းမြန္ေျပျပစ္တဲ႔ ဆက္ဆံေရးရိွၿပီး အလုပ္ရွင္အေနႏွင္႔ မိမိအလုပ္သမားတို႔ကို လစာ ရိကၡာ လံုေလာက္ေအာင္ေပးျခင္း၊ လက္ေဆာင္ပစၥည္းမ်ား ေပးျခင္းႏွင္႔ အားေပးစကားမ်ား ေျပာၾကားျခင္း စသည္ျဖင္႔ မိမိအလုပ္သမားတို႔ကို ၾကည္႔ရွဳေစာင္႔ေရွာက္သင္႔ပံုမ်ားကို ေဟာေတာ္မူထားပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားအေနျဖင္႔ ရာဇ၀တ္မွဳမ်ားနည္းပါးၿပီး ႏိုင္ငံသူ ႏိုင္ငံသားမ်ား ႀကီးပြားခ်မ္းသာမယ္႔နည္းလမ္းေတြကို ျပဳလုပ္ေပးရမယ္႔အေၾကာင္း ညြန္ျပထားတာ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။

ဒုတိယေဖာ္ျပခ်င္တဲ႔ သုတၱန္ကေတာ႔ စကၠ၀တၱိသီဟနာဒ သုတ္ေတာ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသုတၱန္မွာလည္း အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားဟာ ဆင္းရဲသားမ်ားရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ဥေပကၡာျပဳထားမယ္ဆိုရင္ ခုိးမွဳႏွင္႔ အျခား ႀကီးေလးတဲ႔ ျပစ္မွဳမ်ား ေပၚေပါက္လာႏုိင္ၿပီး တစ္ႏိုင္ငံလံုး ဆင္းရဲဒုကၡေတြနဲ႔ ႀကံဳရႏိုင္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ဆင္းရဲသားမ်ားကို ခဲြျခားမွဳ မရိွဘဲ ၾကည္႔ရွဳေစာင္႔ေရွာက္မယ္ဆိုရင္ စီးပြားေရး အေျခခံျပႆနာမ်ား ေျပလည္သြားၿပီး လူေနမွဳအဆင္႔အတန္းႏွင္႔ လူမွဳေရးအေျခအေနမ်ား တိုးတက္လာႏိုင္ပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားဟာ အေနနဲ႔ လူသားေတြအတြက္သာမက အျခား ၾကက္ ငွက္ စတဲ႔ သတၱ၀ါမ်ားအေပၚမွာ ေမတၱာထားသင္႔ပံုအေၾကာင္းမ်ားကိုလည္း ဒီသုတၱန္မွာ ေဟာထားပါတယ္။

ဗုဒၶ၀ါဒႏွင္႔ ဒီမိုကေရစီ၀ါဒဟာ အလြန္ကို ႏွီးႏြယ္ဆက္စပ္မွဳ ရိွပါတယ္။ ဘီစီ ေျခာက္ရာစု ျမတ္စြာဘုရား သက္ေတာ္ထင္ရွားရိွစဥ္ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ ကြဲျပားျခားနားတဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္မွဳမ်ား ရိွခဲ႔ပါတယ္။ ႏုိင္ငံႀကီး ႏိုင္ငံငယ္ အသြယ္သြယ္မွာ သက္ဦးဆံပိုင္စနစ္၊ ပေဒသရာဇ္စနစ္ စသည္ျဖင္႔ စနစ္မ်ားစြာလည္း ရွိပါတယ္။

ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ခမည္းေတာ္ သုေဒၶါဓနမင္းႀကီးသည္ပင္ ေကာသလတိုင္း အပါအ၀င္ျဖစ္တဲ႔ သက်ႏိုင္ငံေတာ္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ဖူးပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားအေလာင္းေတာ္ သိဒၶတၳမင္းသားလည္း ေတာမထြက္ခင္ ၁၃ ႏွစ္တိုင္တိုင္ သက်ႏုိင္ငံေတာ္မွာ ဘုရင္အျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ပါတယ္။

ျမတ္ဗုဒၶလက္ထက္ေတာ္က သမၼတစနစ္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ႔ လိစၦ၀ီႏိုင္ငံေတာ္ ရိွခဲ႔ဖူးပါတယ္။ လိစၧ၀ီမင္းမ်ားဟာ အဖဲြ႔အစည္းစနစ္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ၿပီး အႀကီးဆံုးျဖစ္သူကို ဘုရင္အျဖစ္တင္ေျမွာက္ၾကပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ တရားေတာ္မ်ားဟာ ဒီမိုကေရစီနည္းက် အုပ္ခ်ဳပ္တဲ႔ သမၼတစနစ္ရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳးမ်ားကို ေဟာၾကားထားၿပီး သက္ဦးဆံပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရဲ႕ အႏၱရာယ္မ်ားကိုလည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ေ၀သာလီျပည္ ကရ႑ေတာအုပ္မွာ ျမတ္ဗုဒၶ သီတင္းသံုးေတာ္မူစဥ္ ေဟာေတာ္မူခဲ႔တဲ႔ “အပရိဟာနိယဓမၼ”ဟာလည္း စိတ္၀င္စားစရာပါပဲ။
ေနာက္ပိုင္းမွာ “အပရိဟာနိယဓမၼ” ကို လိစၧ၀ီမင္းတို႔ လိုက္နာက်င္႔သံုးမွဳ ရိွ၊ မရိွ အရွင္အာနႏၵာအား ျမတ္ဗုဒၶက ေမးေတာ္မူခဲ႔ပါတယ္။ လိစၧ၀ီမင္းတို႔ လိုက္နာက်င္႔သံုးေၾကာင္း အရွင္အာနႏၵာ ေလွ်ာက္တဲ႔အခါ ျမတ္ဗုဒၶက “အာနႏၵာ လိစၧ၀ီမင္းတို႔ အခ်ိန္မွန္မွန္ မၾကာခဏ စည္းေ၀းတိုင္ပင္ ေနမယ္ဆိုရင္ သူတို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေတာ္ဟာ မဆုတ္ယုတ္ဘဲ တိုးတက္ႏိုင္တယ္္” လို႔ မိန္႔ေတာ္မူခဲ႔ပါတယ္။

ဒီလို စည္းေ၀းေသာအခါမွာလည္း ညီညြတ္မွဳရဲ႕ အေရးပါပံုကို “ အာနႏၵာ လိစၧ၀ီမင္းတို႔ ညီညီညြတ္ညြတ္လာၿပီး စည္းေ၀းတိုင္ပင္ကာ ညီညီညြတ္ညြတ္ ျပန္သြားၾကမယ္ဆိုရင္၊ အလုပ္ကိစၥေတြကို ညီညီညြတ္ညြတ္ ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္ၾကတယ္ဆိုရင္ သူတို႔ရဲ႕ႏိုင္ငံေတာ္ဟာ မဆုတ္ယုတ္ဘဲ တိုးတက္ႏိုင္တယ္” လို႔ ျမတ္ဗုဒၶက မိန္႔ေတာ္မူခဲ႔ပါတယ္။

ဒီ “အပရိဟာနိယဓမၼ” ဟာ ေလာကသားအားလံုးအတြက္ ဒီမိုကေရစီနည္းက် အုပ္ခ်ဳပ္နည္းကို ျမတ္ဗုဒၶက ျပေတာ္မူလိုက္တာပါပဲ။
ႏုိင္ငံသူ ႏုိင္ငံသားအားလံုးရဲ႕ အလိုဆႏၵေတြကို အေလးထားေဆာင္ရြက္ဖို႔အတြက္ မၾကာခဏစည္းေ၀းတိုင္ပင္မွဳဆိုတာ လြန္စြာ လိုအပ္ပါတယ္။ အဲဒီလို မၾကာခဏစည္းေ၀းတိုင္ပင္ရာမွာလည္း လိုက္နာရမယ္႔ “အပရိဟာနိယဓမၼ” ေတြကို လိစၧ၀ီမင္းတို႔အား ျမတ္ဗုဒၶေဟာေတာ္မူထားတာ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။

လူ႔အခြင္႔အေရး ေၾကညာစာတမ္းရဲ႕ အလိုအရ လူတိုင္းဟာ မိမိတို႔ရ႕ဲအျမင္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ျပခြင္႔ရိွပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕တရားေတာ္မ်ားဟာလည္း စိတ္ရဲ႕ လြတ္လပ္မွဳကို ဦးစားေပးပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔မို႔လို႔ စိတ္ရဲ႕လြတ္လပ္မွဳနဲ႔ ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းဟာ လြန္စြာ ဆက္စပ္ပတ္သက္မွဳ ရိွပါတယ္။

သို႔ေသာ္ ဗုဒၶဘာသာမွာ စိတ္ရဲ႕လြတ္လပ္မွဳတစ္ခုတည္းကိုသာ အျမင္႔ဆံုးပန္းတိုင္အျဖစ္ သတ္မွတ္မထားဘူးဆိုတာ နာလည္းထားရပါမယ္။ ဗုဒၶဘာသာမွာ စိတ္ရဲ႕လြတ္လပ္မွဳထက္ ျမင္႔ျမတ္တဲ႔ ဒုကၡအားလံုးမွ လြတ္ေျမာက္ရာ နိဗၺာန္ကိုသာ ၿပီးျပည္႔စံုတဲ႔ ေနာက္ဆံုးပန္းတိုင္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။

Danister I Fernando ၏
The Buddhist concepts of democratic governance ကို ဘာသာျပန္ပါသည္။

Read More...

Summary only...

ဗုဒၶ၀ါဒႏွင္႔ သက္သတ္လြတ္၀ါဒ

မစၨ်ိမနိကာယ္၊ ဂဟပတိ၀ဂ္၊ ဇီ၀ကသုတၱန္ဟာ သမားေတာ္ႀကီးဇီ၀ကကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ေဟာေတာ္မူထားတာပါ။ သူ႔အသက္သတ္ျခင္းနဲ႔ အသားငါးစားသံုးျခင္းကို ျမတ္စြာဘုရား လက္ခံေတာ္မူတယ္ဆိုတာ ဟုတ္ပါသလား လို႔ သမားေတာ္ႀကီးဇီ၀က က ျမတ္စြာဘုရားကို ေမးေလွ်ာက္ခဲ႔ပါတယ္။

ျမတ္စြာဘုရားက အဲဒီအယူအဆဟာ မွားတယ္လို႔ ေျပာေတာ္မူလိုက္ပါတယ္။ အထူးသျဖင္႔ ရဟန္းေတာ္မ်ားကို ကပ္ဖို႔ရန္ရည္ရြယ္၍ သတၱ၀ါမ်ား သတ္ျခင္းကို ျမင္ျခင္း၊ ၾကားျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ ယံုမွားသံသယျဖစ္ျခင္း ဆိုတဲ႔ အခ်က္သံုးခ်က္မွ ကင္းရင္ ဘုဥ္းေပးႏိုင္တယ္လို႔ မိန္႔ေတာ္မူခဲ႔ပါတယ္။

သမားေတာ္ႀကီးဇီ၀ကဟာ ေရွးေခတ္ အိႏၵိယျပည္ မဂဓႏိုင္ငံေတာ္တြင္ ေဆးပညာအရာမွာ လြန္စြာကြ်မ္းက်င္သူ ျဖစ္ၿပီးေတာ႔ ဗုဒၶဘာသာကိုလည္း သက္၀င္ယံုၾကည္သူျဖစ္ပါတယ္။ သမားေတာ္ႀကီးဇီ၀ကဟာ ျမတ္စြာဘုရားႏွင္႔လည္းေကာင္း ၊ မဂဓျပည္႔ရွင္ ဘုရင္ ဗိမၺိသာရမင္းႏွင္႔လည္းေကာင္း ဆက္ဆံရေသာေၾကာင္႔ အလြန္ေက်ာ္ၾကား နာမည္ႀကီးသူ တစ္ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။

အသားငါးစားသံုးျခင္းႏွင္႔ပတ္သက္ၿပီး ဗုဒၶဘာသာမ်ားဟာ အျမင္အမ်ိဳးမ်ိဳးကဲြျပားေနၾကပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ႔ အသားငါးစားသံုးျခင္းဟာ သတၱ၀ါေတြကို သတ္တဲ႔သူႏွင္႔ မထူး အကုသိုလ္ျဖစ္တာခ်င္း အတူတူပဲလို႔ ဆိုပါတယ္။ အသားငါးမ်ားကို တကယ္လို႔သာ မစားဘူးဆိုရင္ သတၱ၀ါေတြကို သတ္ျဖတ္ေရာင္းခ်ေနတဲ႔သူေတြဟာလည္း အဲဒီအလုပ္ကို လုပ္ေတာ႔မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ သူတို႔က အထက္ပါအျမင္ကို ဆဲြကိုင္ထားတာပါ။

အျခားတစ္ဖက္ကၾကည္႔ရင္လည္း အသားငါး စားသံုးျခင္းကို အေျခအေနသံုးခုရဲ႕ ေအာက္မွာခြင့္ျပဳထားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီအေျခအေနေတြက
(၁) ရဟန္းေတာ္ေတြ ဘုဥ္းေပးဖို႔ရန္အတြက္ သတၱ၀ါေတြကို သတ္တယ္လို႔ မျမင္ရင္၊ မၾကားရင္ ၊ ယံုမွားသံသယမျဖစ္ရင္ ဘုဥ္းေပးႏိုင္ပါတယ္။
(၂) အသားငါးေတြကို ေစ်းမွာေရာင္းခ်ေနတာျဖစ္တာမို႔ ရဟန္းေတာ္ေတြအတြက္ သီးသန္႔ စီစဥ္တယ္ဆိုတာလည္း မျဖစ္နိုင္ပါဘူး။
(၃) ရဟန္းေတာ္မ်ားဟာ လူသား၊ ဆင္သား၊ ျမင္းသား၊ ေခြးသား၊ ေျမြသား၊ ျခေသၤ႔သား၊ က်ားသား၊ က်ားသစ္သား၊ ၀ံသား၊ ေအာင္းသားဆိုတဲ႔ အသားႀကီးဆယ္မ်ိဳးကို မဘုဥ္းေပးရပါဘူး။

တကယ္လို႔ ၾကက္တစ္ေကာင္ဟာ ကားေရွ႕က ျဖတ္ေျပးလို႔ ကားနင္းမိကာ ေသသြားတယ္ဆိုပါစို႔။ အဲဒီ ၾကက္ရဲ႕အသားကို ဗုဒၶဘာသာမွာ စားသံုးဖို႔ ခြင္႔ျပဳထားပါတယ္။ ဘာေၾကာင္႔လဲဆိုေတာ႔ ၾကက္ဟာ မေတာ္တဆ ေသတာျဖစ္ၿပီးေတာ႔ သူ႔ရဲ႕အသားဟာလည္း ႀတိေကာသိ ပရိသုဒၶမံသ သံသယသံုးပါးမွ လြတ္ၿပီး စင္ၾကယ္တဲ႔ အသားျဖစ္လို႔ပါပဲ။

တစ္ခါတုန္းက ျမတ္စြာဘုရားကို ေတာ္လွန္ပုန္ကန္ခဲ႔တဲ႔ အရွင္ေဒ၀ဒတ္ဟာ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕တပည္႔သံဃာေတာ္မ်ား သူတို႔ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္လံုး အသားငါးမစားရလို႔ ပညတ္ေတာ္မူပါရန္ ေလွ်ာက္ထားခဲ႔ပါတယ္။
ျမတ္စြာဘုရားက အရွင္ေဒ၀ဒတ္ရဲ႕ေလွ်ာက္ထားခ်က္ကို လက္မခံခဲ႔ပါဘူး။ ျမတ္စြဘုရားက သူ႔ရဲ႕တပည္႔သံဃာေတာ္မ်ား အသားငါး စားျခင္း ၊ မစားျခင္းမွာ ကိုယ္တိုင္လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ခြင္႔ရိွေၾကာင္း မိန္႔ေတာ္မူလိုက္ပါတယ္။

ရဟန္းေတာ္မ်ားအေနနဲ႔ သူတို႔ကို ရည္ရြယ္ၿပီးစီစဥ္ထားတာ မဟုတ္ဘူး ဆိုရင္ ဘုဥ္းေပးႏိုင္တယ္လို႔ မိန္႔ေတာ္မူလိုက္ပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားက ဒကာ ဒကာမမ်ား အပ္စပ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ၿပီး လွဴဒါန္းတဲ႔အခါမွာ ရဟန္းေတာ္မ်ား အသားငါး မစားရလို႔ အေရးႀကီးတဲ႔ ၀ိနည္းဥပေဒေတာ္အေနနဲ႔ မပညတ္ခဲ႔ပါဘူး။

ျမတ္စြာဘုရားဟာ သူ႔ရဲ႕ခမည္းေတာ္ သုေဒၶါဓနမင္းႀကီးကိုလည္း ဘုရင္ရ႕ဲအမိ္န္႔ေတာ္ တစ္ခုအေနနဲ႔ စားဖို႔ရန္အတြက္ျဖစ္ေစ၊ ယဇ္ပူေဇာ္ဖို႔ရန္ျဖစ္ေစ အသားငါးမ်ားကို မသတ္ရလို႔ တားျမစ္မိန္႔ သတ္မွတ္ျပဌာန္းဖို႔ မိန္႔ၾကားေတာ္မူထားတာ မရိွပါဘူး။ ဘာေၾကာင္႔လဲဆိုေတာ႔ ျမတ္စြာဘုရားက အသားငါးသတ္တ႔ဲသူေတြကိုလည္း ကို္ယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင္႔ေပးထားပါတယ္။
သို႔ေသာ္လည္း သတၱ၀ါမ်ားကို သတ္ရန္အတြက္ တမင္တကာျဖစ္ေစ၊ တိုက္ရိုက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္၀ိုက္၍ ျဖစ္ေစ ကူညီျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ အားေပးျခင္း စတဲ႔ အျပဳအမူမ်ားဟာလည္း မေကာင္းတဲ႔အျပဳအမူ အကုသလကမၼဘက္ကို ဦးတည္ေနတယ္လို႔ မိန္႔ေတာ္မူခဲ႔ပါတယ္။

ဘ၀ဆိုတာ ရခဲတဲ႔အတြက္ေၾကာင္႔ အသက္ရိွေနတဲ႔ သတၱ၀ါအားလံုးဟာ ႏွိပ္စက္ခံရမွာ သို႔မဟုတ္ အျပစ္ေပးခံရမွာ ေၾကာက္ၾကပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင္႔ သတ္တဲ႔သူနဲ႔ အသတ္ခံရမယ္႔သူတို႔ရဲ႕ၾကားမွာရိွတဲ႔ ကြဲျပားမွဳတို႔ကို ႏွိဳင္းယွဥ္ၾကည္႔ဖို႔လည္း ျမတ္စြာဘုရားက မိန္႔ေတာ္မူခဲ႔ပါတယ္။ တစ္စံုတစ္ေယာက္ဟာ သတၱ၀ါတစ္ေကာင္ကိုသတ္ဖို႔ႀကိဳးစားတဲ႔အခါမွာ အဲဒီသတၱ၀ါကလည္း ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္ရန္အတြက္ ႀကိဳးစားအားထုတ္တာပါပဲ။

ဘာေၾကာင္႔လဲဆိုေတာ႔ အဲဒီသတၱ၀ါအတြက္ အသက္ရွင္ေနရတဲ႔ဘ၀ဟာ ရခဲလို႔ပါ။ အစားအစာအတြက္ သတၱ၀ါေတြကို ဖန္ဆင္းခဲ႔တယ္ဆိုရင္ ဘာေၾကာင္႔ထြက္ေျပးရတာလဲ? သတၱ၀ါေတြဟာလည္း နာက်င္မွဳ ဒုကၡေတြခံစားရင္း ေသရမွာကို ေၾကာက္ပါတယ္။ ဒါဟာ အရွင္းလင္းဆံုး နိယာမ တစ္ခုပါ။

တကယ္လို႔ ထာ၀ရဘုရားသခင္က သတၱ၀ါေတြကို အစားအစာအတြက္ ဖန္ဆင္းခဲ႔တယ္ဆိုရင္ သူတို႔ဟာ လုံုး၀ကို ေသရမွာ ေၾကာက္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘူးညြန္႔ ဖရံုညြန္႔ေတြကို သြားခူးတဲ႔အခါမွာ သူတုိ႔ဟာ ထြက္မေျပးပါဘူး။ ဒါေၾကာင္႔ ကိုယ္တိုင္နာက်င္မွာ ေၾကာက္သလို အျခားသတၱ၀ါမ်ား နာက်င္မယ္႔ အရာေတြကိုလည္း မျပဳလုပ္သင္႔ပါဘူး။ ဒါဟာ ေရႊစည္းမ်ဥ္းပါပဲ။

သမားေတာ္ႀကီးဇီ၀ကေကာမာရဘဇၨဟာ အသားငါး စားျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေကာင္း ၊ မေကာင္း အျငင္းပြားဖြယ္အခ်က္ကို တိက်စြာ သိရန္ ျမတ္စြာဘုရားကို “ျမတ္စြာဘုရား ဘုဥ္းေပးရန္အတြက္ သတၱ၀ါမ်ား အသတ္ခံရပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားကလည္း သိေတာ္မူလွ်က္ႏွင္႔ပင္ ယင္း အသားငါးမ်ားကို ဘုဥ္းေပးေတာ္မူသည္လို႔ တပည္႔ေတာ္ၾကားရပါသည္ဘုရား ၊ အဲဒါ မွန္ပါသလား” လို႔ ေလွ်ာက္ထားခဲ႔ပါတယ္။

ျမတ္စြာဘုရားက “ ဇီ၀က တကယ္လို႔ ရဟန္းေတာ္မ်ားအတြက္ သီးသန္႔ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ စီစဥ္တာလို႔ ျမင္ရင္ ၊ ၾကားရင္၊ ယံုမွား သံသယျဖစ္ရင္ မစားနဲ႔လို႔ ငါ မၾကာခဏ ေဟာခဲ႔ပါတယ္။ ရဟန္းေတာ္မ်ားအတြက္ သီးသန္႔စီစဥ္တာ မဟုတ္ဘဲ အပ္စပ္တဲ႔ အသားငါး ဆိုရင္ ဘုဥ္းေပးသံုးေဆာင္ႏိုင္တယ္လို” မိန္႔ေတာ္မူလိုက္ပါတယ္။

အသားငါး စားသံုးတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင္႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား စိတ္မသုိးမသန္႔ျဖစ္ျခင္း၊ လိပ္ျပာမလံုျဖစ္ျခင္းတို႔အတြက္ အထက္ပါ ဇီ၀ကသုတၱန္ကို ကိုးကားႏုိင္ပါတယ္။

ျမတ္စြာဘုရားက ဗုဒၶဘာသာအားလံုး သက္သက္လြတ္စားရမယ္လို႔ တိုက္တြန္းေတာ္မမူခဲ႔ပါဘူး။ သက္သက္လြတ္စားရံုတစ္ခုတည္းႏွင္႔ လူတစ္ေယာက္ဟာ ၾကင္နာျခင္း၊ ရိုက်ိဳးျခင္း၊ ယဥ္ေက်းျခင္းႏွင္႔ ဘာသာေရးစိတ္ဓာတ္မ်ား ခုိင္မာျခင္း စတ႔ဲ လူ႔အရည္အေသြးမ်ား ဖံြ႕ၿဖိဳးရန္ အကူအညီမေပးပါဘူး။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား အသားငါးစားသံုးမွဳနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အျပစ္ျမင္တဲ႔သူေတြကေတာ႔ ငါးပါးသီလထဲက ပထမဆံုးသီလကို ခ်ိဳးေဖာက္ျခင္းျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ျမတ္စြာဘုရား သက္ေတာ္ရွစ္ဆယ္ အရြယ္ေရာက္တဲ႔အခါ ကုသိနာရံုျပည္တြင္ ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္မူရန္အတြက္ တပည္႔သံဃာေတာ္မ်ားႏွင္႔ ပါ၀ါၿမိဳ႕ကို ၾကြသြားခဲ႔ပါတယ္။ လမ္းခရီးမွာ စုႏၵပန္းပဲသမားက ျမတ္စြာဘုရားနဲ႔ သံဃာေတာ္မ်ားကို ဆြမ္းကပ္ပါတယ္။

“သူကရမဒၵ၀” လို႔ ေခၚတဲ႔ စားဖြယ္တစ္မ်ိဳးကို ျမတ္စြာဘုရားအတြက္ သီးသန္႔စီစဥ္ၿပီးကပ္ပါတယ္။ ယင္း “ သူကရမဒၵ၀” ကို ၀က္သားဟင္း သို႔မဟုတ္ ၀က္မ်ား ႀကိဳက္သည္႔ စားဖြယ္တစ္မ်ိဳး သို႔မဟုတ္ ၀က္မ်ား စားေလ႔ရိွေသာ႔ မိွဳတစ္မ်ိဳးလို႔ ဘာသာျပန္ၾကပါတယ္။

ဗုဒၶဘာသာဆိုင္ရာ ပညာရွင္ျဖစ္တဲ႔ Prof. Rhys Davids ရဲ႕ အလိုအရကေတာ႔ ၀က္မ်ား ႀကိဳက္ႏွစ္သက္တဲ႔ အစားအစာတစ္မ်ိဳးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ မည္သည္႔အမ်ိဳးအစားပဲ ျဖစ္ေစ ျမတ္စြာဘုရားကေတာ႔ ယင္း “သူကရမဒၵ၀” ကို သံသယမျဖစ္ဘဲ ဘုဥ္းေပးေတာ္မူခဲ႔ပါတယ္။ အဲဒီ ဆြမ္းကို ဘုဥ္းေပးၿပီးေနာက္မွာေတာ႔ ျမတ္စြာဘုရားဟာ ယခုေခတ္အေခၚ “၀မ္းကိုက္နာ” လို႔ေခၚတဲ႔ “ေလာဟိတပကၡဒီပ” ေ၀ဒနာကို ခံစားခဲ႔ရပါတယ္။

မဟာယာနဗုဒၶဘာသာက်မ္းစာ တစ္ခုျဖစ္တဲ႔ လကၤာ၀တာရသုတ္ေတာ္အရ ဘုရားအေလာင္းေတာ္မ်ားဟာ သူတိုကိုယ္တိုင္ ျဖဴစင္သန္႔ရွင္းဖို႔နဲ႔ သတၱ၀ါေတြကို ေမတၱာတရား သက္၀င္သည္႔အတြက္ေၾကာင္႔သက္သတ္လြတ္စားၾကတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
အသားငါးစားသံုးျခင္းဟာသတၱ၀ါေတြကိုဆင္းရဲနာက်င္စြာေသေစတတ္တယ္လို႔လည္း သူတို႔က ဆိုပါတယ္။ အထက္ပါ သုတၱန္အရပင္ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာတြင္ ဘုရားအေလာင္းမ်ားဟာ အသားငါးစားသံုးျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာမ်ားကေတာ႔ သက္သတ္လြတ္စားသံုးတဲ႔သူနည္းၿပီး ျမတ္စြာဘုရားကိုယ္တိုင္ကလည္း သက္သတ္လြတ္စားသံုးရမယ္လို႔ ၀ိနည္း ဥပေဒမခ်မွတ္၊ မပညတ္ခဲ႔ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ သက္သတ္လြတ္စားသံုးတယ္ဆိုတာ အာဟာရျဖစ္ေစတဲ႔ အစားအစာမ်ားကို စားသံုးၿပီး အသားငါးမ်ားကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းပါပဲ။

အသားငါး မစားသူမ်ားကို သက္သတ္လြတ္သမားမ်ားဟု ေခၚႏိုင္ပါတယ္။ သက္သတ္လြတ္စားသံုးသူမ်ားဟာ အဆီဓာတ္နည္းၿပီး အမွ်င္ဓာတ္ပါသည္႔ အစားအစာမ်ားကို စားၾကေသာေၾကာင္႔ အစံုစားသူမ်ားထက္ ပို၍ က်န္းမာေရး ေကာင္းၾကပါတယ္။
သို႔ေသာ္လည္း သက္သတ္လြတ္သမားမ်ားသည္ ကဲလ္ဆီယံဓာတ္၊ သံဓာတ္ႏွင္႔ ဗီတာမင္ဓာတ္ပါတဲ႔ အစားအစာမ်ားကို ခ်င္႔ခ်ိန္ၿပီး စားသံုးရတဲ႔အတြက္ေၾကာင္႔ အခ်ိဳ႕ျပႆနာမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ထို႔ေၾကာင္႔ပင္ သက္သတ္လြတ္စားသံုးသူမ်ားကို အစားအေသာက္မွ်တေစရန္အတြက္ ႏို႔စသည္တို႔ကို စားသံုးရန္ အႀကံေပးၾကျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

သီရိလကၤာရဟန္းေတာ္မ်ားကို ဆြမ္းစားပင္႔တဲ႔အခါ ၾကက္သားဟင္း ခ်က္ကပ္ဖို႔ ေျပာေလ႔ရိွပါတယ္။ တကယ္ေတာ႔ ဒီလိုေျပာဆိုျခင္းဟာ အသားငါးစားသံုးျခင္းႏွင္႔ပတ္သက္ၿပီး ျမတ္စြာဘုရားခ်မွတ္ခဲ႔တဲ႔ ၀ိနည္းဥပေဒေတာ္ႏွင္႔ ဆန္႔က်င္ပါတယ္။ ဒါေပမ႔ဲ ေတာေတာင္ေတြမွာ ေတာရေဆာက္တည္ေနတဲ႔ ရဟန္းေတာ္မ်ားကေတာ႔ အဲဒီလို ေျပာဆိုေလ႔ မရိွပါဘူး။ သို႔ေသာ္လည္း သီရိလကၤာရဟန္းအမ်ားစုကေတာ႔ အသားငါး ဘုဥ္းေပးရတာကို ပိုၿပီးေတာ႔ ႏွစ္သက္ပါတယ္။

Buddhism and vegetarianism ကို ဘာသာျပန္ပါသည္။

Read More...

Summary only...